Nawet najbardziej troskliwy i odpowiedzialny właściciel psa nie jest w stanie ustrzec swojego czworonoga przed chorobą czy nagłym wypadkiem. W sytuacji kryzysowej ważne jest, aby zachować spokój i być opanowanym, ponieważ ułatwia to podjęcie właściwych działań. Pierwszej pomocy może i powinien udzielić każdy. Najważniejsze, aby być na to przygotowanym.
Domowa apteczka dla psa
Zacznijmy od skompletowania apteczki pierwszej pomocy. Jak najlepiej ją wyposażyć? W apteczce dla psa powinny znaleźć się:
- środki odkażające,
- woda utleniona,
- sól fizjologiczna,
- materiały opatrunkowe (opaska elastyczna, bandaż, gaza, wata i plastry),
- termometr doodbytniczy lub douszny,
- środki przeciwbiegunkowe,
- preparaty łagodzące skutki oparzeń,
- nożyczki,
- pęseta,
- szczypce do usuwania kleszczy,
- ręcznik,
- koc termiczny,
- rękawiczki lateksowe,
- maseczki jednorazowe (na wypadek konieczności wykonania sztucznego oddychania).
Zanim przystąpisz do udzielania psu pierwszej pomocy
Nawet najłagodniejsze zwierzę pod wpływem strachu czy bólu może zareagować agresją. Przed podjęciem jakichkolwiek działań zadbajmy więc o własne bezpieczeństwo. Kaganiec lub linka, z której możemy zrobić prowizoryczny kaganiec, przydadzą się w celu zabezpieczenia przed pogryzieniem. Uniemożliwią też zwierzęciu wylizywanie zaopatrzonej rany lub zdjęcie opatrunku. Udzielając pierwszej pomocy, pod żadnym pozorem nie próbujmy przytulać zwierzęcia i nie zbliżajmy twarzy do jego głowy.
Pies po wypadku samochodowym – jak postępować?
Zwierzę, które uległo wypadkowi, należy przede wszystkim przenieść w bezpieczne miejsce. Jeśli pies jest w stanie samodzielnie iść lub wejść do samochodu, należy mu na to pozwolić. Transporter lub zwykły koc, który może posłużyć w charakterze noszy, bywa niezbędny w przypadku złamań, omdleń czy utraty przytomności. Ranny lub chory czworonóg powinien jak najszybciej trafić do lekarza weterynarii. Z tego powodu zawsze warto mieć przy sobie dane kontaktowe najbliższej lecznicy, zwłaszcza gdy wybieramy się w podróż z dala od miejsca zamieszkania.
Zanim udamy się do konkretnej placówki, warto wcześniej tam zadzwonić i poinformować o zdarzeniu. Personel weterynaryjny będzie miał czas na przygotowanie odpowiedniego sprzętu. Może się też zdarzyć, że lekarz udzieli nam odpowiednich wskazówek jeszcze przez telefon lub odeśle w inne miejsce dysponujące środkami niezbędnymi do udzielenia pomocy (na przykład aparatem USG, RTG czy surowicą podawaną po ukąszeniu przez żmiję). Z tego też względu warto mieć pod ręką notes i coś do pisania, aby w razie potrzeby zanotować przekazane instrukcje.
Zanim udamy się do konkretnej placówki, warto wcześniej tam zadzwonić i poinformować o zdarzeniu. Personel weterynaryjny będzie miał czas na przygotowanie odpowiedniego sprzętu. Może się też zdarzyć, że lekarz udzieli nam odpowiednich wskazówek jeszcze przez telefon lub odeśle w inne miejsce dysponujące środkami niezbędnymi do udzielenia pomocy (na przykład aparatem USG, RTG czy surowicą podawaną po ukąszeniu przez żmiję). Z tego też względu warto mieć pod ręką notes i coś do pisania, aby w razie potrzeby zanotować przekazane instrukcje.
Pierwsza pomoc dla zwierząt – najczęstsze wypadki
Jak zachować się w sytuacji, gdy zwierzę potrzebuje pomocy?
Krwotok u psa
Jeśli nasz pies krwawi, w pierwszej kolejności powinniśmy zdezynfekować ranę. Następnie na krwawiące miejsce zakładamy opatrunek uciskowy, okładając je gazą, watą i zawijając bandażem lub jakimkolwiek dostępnym materiałem. W przypadku krwotoku tętniczego niezbędna jest niezwłoczna interwencja weterynaryjna. Zanim to nastąpi, do rany należy przyłożyć sterylną gazę lub inny czysty materiał i uciskać przez co najmniej 5 do 7 minut.
Kolejnym etapem jest zabandażowanie rany. W razie potrzeby powinniśmy dodać kolejne warstwy gazy i jak najszybciej odwieźć psa do najbliższej lecznicy. Powiększenie obrysu brzucha i pogłębiające się osłabienie, bladość błon śluzowych i duszności mogą sugerować krwotok wewnętrzny. Taka sytuacja jest kolejnym wskazaniem do bezzwłocznego przekazania psa w ręce lekarza weterynarii.
Kolejnym etapem jest zabandażowanie rany. W razie potrzeby powinniśmy dodać kolejne warstwy gazy i jak najszybciej odwieźć psa do najbliższej lecznicy. Powiększenie obrysu brzucha i pogłębiające się osłabienie, bladość błon śluzowych i duszności mogą sugerować krwotok wewnętrzny. Taka sytuacja jest kolejnym wskazaniem do bezzwłocznego przekazania psa w ręce lekarza weterynarii.
Zatrucia pokarmowe u psa
ZDo zatruć dochodzi w wyniku kontaktu z substancją toksyczną, najczęściej po jej spożyciu. Objawy zatrucia to wymioty, biegunka, duszność, zmiany barwy i zapachu moczu oraz częstotliwości jego oddawania, apatia czy ślinotok. Pomoc w przypadku zatruć polega na jak najszybszym zabraniu psa do lecznicy. Jeśli wiemy, jaka substancja jest przyczyną zatrucia, należy powiedzieć o tym lekarzowi. Informacja ta pomoże mu podjąć odpowiednie działania takie, jak np. wywołanie wymiotów, płukanie żołądka czy podanie specjalistycznych leków.
Poparzenia
W przypadku poparzeń termicznych, jeśli są one niewielkie, schładzamy newralgiczny obszar, polewając go delikatnym strumieniem zimnej wody. Następnie przykładamy na kilkanaście minut chłodny, sterylny kompres (w ostateczności może to być na przykład torebka mrożonek lub mokry ręcznik) i kontaktujemy się z lekarzem. Jeśli używamy mrożonek, pamiętajmy, by nie kłaść ich bezpośrednio na skórę, tylko owinąć ściereczką i dopiero w tej postaci schładzać skórę.
Jeśli pies poparzył się żrącą substancją, przed udzieleniem mu pierwszej pomocy, należy założyć gumowe rękawice, by samemu się nie poparzyć. W celu zneutralizowania chemikaliów, miejsce oparzenia spłukujemy obficie letnią wodą przez około 20 minut. Jeśli oparzenie spowodowały kwasy, zneutralizujemy je przez polewanie skóry roztworem sody oczyszczonej (8 łyżek stołowych na litr wody), jeśli zaś zasady – słabym roztworem octu (4 łyżki stołowe na litr wody). Następnie zabieramy czworonoga do lecznicy, a jeśli jest taka możliwość, bierzemy ze sobą opakowanie po substancji, którą zwierzę się poparzyło.
Jeśli pies poparzył się żrącą substancją, przed udzieleniem mu pierwszej pomocy, należy założyć gumowe rękawice, by samemu się nie poparzyć. W celu zneutralizowania chemikaliów, miejsce oparzenia spłukujemy obficie letnią wodą przez około 20 minut. Jeśli oparzenie spowodowały kwasy, zneutralizujemy je przez polewanie skóry roztworem sody oczyszczonej (8 łyżek stołowych na litr wody), jeśli zaś zasady – słabym roztworem octu (4 łyżki stołowe na litr wody). Następnie zabieramy czworonoga do lecznicy, a jeśli jest taka możliwość, bierzemy ze sobą opakowanie po substancji, którą zwierzę się poparzyło.
Użądlenie przez owada
Jeśli to możliwe, usuwamy żądło, odkażamy ranę i łagodzimy ból za pomocą zimnego okładu. Pomóc może także przemywanie użądlonego miejsca octem winnym, sokiem z cytryny, sodą oczyszczoną lub maścią zawierającej środek przeciwhistaminowy. Przy opuchliźnie czy trudnościach w oddychaniu, należy jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii.
Ukąszenie przez jadowite gady
W pierwszej kolejności zakładamy opaskę uciskową powyżej miejsca ukąszenia, a następnie odkażamy ranę. Dla złagodzenia bólu możemy obłożyć ją lodem lub jakimkolwiek zimnym okładem. Interwencja weterynaryjna powinna nastąpić niezwłocznie, ponieważ stan psa wymagać będzie podania mu surowicy oraz leków wspomagających.
Zadławienia u psów
W gardle czworonoga może utknąć mała zabawka, patyk, kość lub części rozgryzionych przedmiotów. Należy delikatnie wyciągnąć język zwierzęcia i obejrzeć jamę ustną oraz gardło. Jeśli przedmiot jest wyraźnie widoczny, można podjąć próbę usunięcia. Najlepszym rozwiązaniem jest jednak udanie się do lekarza weterynarii.
Złamania i zwichnięcia
Przede wszystkim musimy unieruchomić złamaną kończynę lub zwichnięty staw. Możemy do tego wykorzystać wszelkie dostępne w danej sytuacji przedmioty, na przykład zwiniętą gazetę, patyk i kawałek materiału. Usztywnioną kończynę owijamy i zabezpieczamy watą lub gazą – w razie braku takich materiałów można użyć koca lub ręcznika. Jeśli złamanie jest otwarte, przed założeniem opatrunku należy opanować krwawienie i zdezynfekować ranę.
